سیستان و بلوچستان فقیرترین استان کشور از نظر منابع آبی است و بنابر اعلام مسئولان استانی بیش از ۱۸ شهرستان این استان، با تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و زنگ خطر تامین آب آشامیدنی در زاهدان به صدا درآمده است. همچنین ۵۸ درصد آب مورد استفاده در این منطقه از طریق منابع زیرزمینی تامین می‌شود و این در حالی است که استفاده از سفره‌های آب زیرزمینی خطر فرونشست زمین را به همراه دارد.
استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران، دومین استان پهناور ایران است که آب‌وهوایی گرم و خشک دارد و به دلیل نبود منابع آب و کم‌بارشی، عنوان فقیرترین استان کشور از نظر منابع آبی را به خود اختصاص داده است.
در این مناطق، یکی از راه‌ها برای تامین آب مورد نیاز برداشت از منابع زیرزمینی است اما این راه اگرچه نتیجه‌ای زودهنگام و موقتی دارد، در دراز مدت به پدیده فرونشست زمین منجر می‌شود؛ پدیده‌ای که به قول علیرضا قاسمی، مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، خطرناک‌ترین مخاطره زمین است زیرا «قابل مشاهده نیست و زمانی متوجه این رخداد می‌شویم که به آن دچار شده‌ایم».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سال‌ها است که فعالان و کارشناسان محیط زیست درباره برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی هشدار می‌دهند اما این مسئله همچنان در نقاط مختلف ایران ادامه دارد؛ اگرچه به گفته علیرضا قاسمی، «شرایط جنوب شرق کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی این خطه به مراتب بحرانی‌تر است.»
به گزارش ایسنا و به نقل از علیرضا قاسمی، وضعیت فراخشک سیستان و بلوچستان تعداد قابل توجهی از شهرها و روستاهای استان را در معرض شرایط تنش آبی قرار داده است، به طوری که ۵۸ درصد برداشت‌های آب برای شهرها و روستاهای سیستان و بلوچستان وابسته به منابع زیرزمینی است و این مسئله بیش از ۱۸ شهرستان استان را با تنش آبی مواجه می‌کند. از سوی دیگر، ۴۲ درصد برداشت‌های آب در سیستان و بلوچستان به آب‌های سطحی وابسته است که عمده آن به هیرمند و آب‌های مرزی بازمی‌گردد.
خشکی تالاب هامون، دسترسی نداشتن به منابع آبی پایدار، بالا گرفتن مناقشه آب میان ایران و افغانستان و سدسازی بی‌رویه از جمله عواملی‌اند که به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، معضلاتی را برای تامین آب در این استان به وجود آورده است.
علیرضا قاسمی با بیان اینکه سرانجام این مشکلات، بحران محیط‌زیستی در سیستان خواهد بود، گفت: «برای تامین آب کلان‌شهر زاهدان با چالش جدی مواجهیم و این مسئله زنگ خطر تامین آب را به صدا درآورده است.» او پیش‌تر نیز گفته بود که موقعیت استقرار این شهر به گونه‌ای است که برای این شهر ۷۰۰ هزار نفری هیچ منبع تامین آب پایدار چه از نوع زیرزمینی یا سطحی وجود ندارد.
خشکسالی در سیستان و بلوچستان باعث شده است که این استان از نظر اجتماعی و اقتصادی نیز با بحران مواجه شود و امکان پیشرفت نداشته باشد.
ایران همواره دولت افغانستان را متهم کرده است که با اجرای سیاست‌های خود در رود هیرمند و نپرداختن حقابه، بحران بی‌آبی در این استان را رقم زده است اما کارشناسان محیط زیست مدیریت اشتباه از جمله توزیع و انتقال نامناسب آب و سدسازی‌های بی‌رویه را عامل اصلی به وجود آمدن این شرایط می‌دانند.
